یادداشت
یادداشت نویسی در رسانه های مکتوب که این روزها رسانه های دیجیتال هم به آن اضافه شده ، ابزار دست نویسنده ، روزنامه نگار و یا اشخاص ذیصلاح در موضوعات مرتبط برای اظهار نظر ، نقد، قدردانی، هشدار، موضع گیری و مانند اینهاست.
یادداشت مطبوعاتی
می شود گفت قرار دادن یادداشت و سرمقاله در مطبوعات، تاریخی به اندازه پیدایش مطبوعات کثیرالانتشار دارد. |
خصوصیات و کارکرد های یادداشت
• در فضای رسانه ای معمولاً “یادداشت” اظهار نظر فرد در مورد موضوع معین و مشخص است که در ابتدای یادداشت با یک تیتر کوتاه مشخص می شود.
• یادداشت های صفحه اول و جایگاه های ثابت هر نشریه ( اعم از مکتوب یا دیجیتال) می تواند به نوعی بیانگر سیاست و خط مشی کلی آن رسانه تلقی گردد.
• همه می توانند یادداشت بنویسند اما در عمل امکان انتشار یادداشت در رسانه های کثیرالانتشار یا وبسایت های پربازدید و معتبر بیشتر برای روزنامه نگاران با تجربه ، نویسندگان معتبر و اشخاص مبرز هر رشته فراهم می شود.
• یادداشت ها از قدیم الایام تا الان جایگاه ویژه ای در رسانه ها داشته و دارند. در بسیاری از رسانه های مکتوب کاغذی، ممکن است مخاطبانی باشند که نشریه ای را فقط برای خواندن یادداشت های یک شخص خاص تهیه کنند.
• یادداشت های قوی و ثابت می توانند به مرور شمار خوانندگان یک نشریه را افزایش و باعث جذب مخاطبان جدید شوند.
برای آشنایی بیشتر با کلمات و عبارات علوم ارتباطات و رسانه های ارتباط جمعی مراجعه کنید: واژه نامه رسانه |
تفاوت یادداشت و سرمقاله
هم یادداشت و هم سرمقاله می توانند در موضوعات مختلف و مشابه به کار روند. وقتی صحبت از تفاوت این دو می شود، منظور چیزی بیشتر از ساختار متن و سبک نویسندگی است.
برای آشنایی با وجوه تمایز و تشخیص یادداشت از سرمقاله، این چند نکته را در نظر داشته باشید:
• یادداشت در واقع نظر شخصی نویسنده راجع به موضوع مشخص شده است، اما مقاله نظر مشخص یک رسانه و بیانگر سیاست و خط مشی کلی آن است.
• یادداشت ها معمولاً با تیترهای جزئی تر و موضوعات مشخص تر شناخته تولید می شوند در حالی که سر مقاله موضوعات کلی تری را مورد نظر و بحث دارد.
• یادداشت ها با درج نام نویسنده مشخص می شوند و به عبارتی امضای یک نفر پای آن است اما در سر مقاله از شخص نویسنده و یا نویسندگان نامی برده نمی شود.
• اگر چه معمول است که یادداشت ها توسط افراد با تجربه نوشته شوند، اما در مورد مقاله این محدوده باز هم کمی کوچکتر می شود.
• نویسندگان مقاله در رسانه ها افرادی هستند که علاوه بر تجربه در سیاست گذاری و گردش کار آن رسانه، نقش بارز و برجسته تری داشته باشند.
• یادداشت ها و سرمقاله ها بطور معمول در وسایل ارتباط جمعی بخصوص رسانه های مکتوب جای ثابت و کادر مخصوصی را به خود اختصاص می دهند.
• سرمقاله ها معمولاً در صفحه اول جای می گیرند اما یادداشت ها می توانند متعدد بوده و در برگه های میانی و آخر هم باشند.
• یادداشت ها و سر مقاله ها معمولاً در جای معین و کادر ثابت با عناوین مشخص منتشر می شوند.
• این اسامی بسته به سلیقه گردانندگان نشریه می تواند چنین باشد: یادداشت، سخن روز، حدیث دل، حرف اول، سرمقاله، اول صحبت و …
• به نظر می رسد که طبق عرف، کلمات به کار رفته و تعداد آنها باید طوری باشد که مطلب بیش از اندازه طولانی نشود و در ضمن حجم مطلب از فضای در نظر گرفته شده تجاوز نکند!
علاقه مندان نویسندگی و تولید محتوای رسانه مراجعه کنید: رپورتاژآگهی از تولید تا انتشار |
توضیحات تکمیلی !
این روزها رسانه ها ترجیح می دهند تا به جای سرمقاله و موضع گیری های رسمی از یادداشت استفاده کنند.
انتشار یادداشت به جای مقاله این امکان را به آنها می دهد تا در برابر ممیزی ها و باز خواست ها امنیت بیشتری داشته باشند.
نویسنده یادداشت با امضای آن و پذیرش مسئولیت می تواند تا حدی رسانه منتشر کننده را از تبعات و واکنش های احتمالی و عواقب انتشار مطلب مصون نگه دارد.
در صورت بروز مشکلات و پیگردهای قانونی و فرا قانونی! می شود با حواله کردن مسئولیت به شخص ( بجای رسانه) از حاشیه امنیت بیشتری برخوردار شد.
نمونه یادداشت
( برای انتشار در رسانه ای مثل وبسایت ، وبلاگ ، مطبوعات ، و یا رسانه های دیداری)
خدا عادل را دوست دارد !
◊ سیامک اسلامی
این چند خط برای قدردانی و دست مریزاد به عادل فردوسی پور نوشته شده است.
جا دارد تا برای فعالیت ارزشمندی که به گواه همگان، بیش از دو دهه با صداقت و استمرار توام بوده ، از جنابعالی و گروه همکارتان قدردانی گردد.
از تلاش شما برای تولید و ارایه برنامه ای با کیفیت که زیر ساخت و سنگ بنای آن حفظ اصول اخلاقی، آزادگی و انسانیت بوده ،سپاسگزارم.
این روزها خبرهایی نا خوشایند با مضامین مایوس کننده در مورد تغییرات در برنامه نود منتشر می شود.
اگر چه گاهی وقت ها تغییرات لازم و در مواردی ضروری است، اما چه کنم که شناخت و تجربه من به عنوان یکی از جمع این ملت، این طور گواهی می دهد که متاسفانه هدف از تصمیماتی که دارد اتخاذ می شود، نباید در جهت خیر و صلاح، و به اصطلاح روشنفکران قدیمی، تمشیت واقعی و درست امور باشد.
اینکه نیت واقعی شان چیست و کجا می خواهند برسند، الله اعلم ، اما به گمانم خدا باید شما را خیلی دوست داشته باشد.
چرا؟ چونکه این امکان برای شما فراهم شده تا برای بیش از دو دهه محبوب قلب های هموطنتان باشید و در قاب رسانه قدرتمندی مثل تلویزیون بدرخشید.
البته در مقابل شما هم با تلاش روز افزون و در کمال صداقت با مردم همراهی کرده اید. بی پیرایه و همیشه مقید به ارزشهای اخلاقی بوده اید.
این را از این جهت می گویم که شاید در این چند دهه هزاران هزار نفر مثل شما که احتمالاً خیلی ها شان هم آدم های توانا و متخصصی بودند گرفتار مدیریت های نا کارآمد، باندی،جناحی،کم سواد و… شدند و اصلا فرصتی برای بروز و ظهور نیافتند.
خدا می داند چه سرنوشتی پیدا کردند. راه دیگری یافتند؟ راهی غربت شدند؟ یا … اگر سرنوشت خوبی پیدا نکرده باشند چه کسی باید پاسخگو باشد؟
پس عادل جان آگاه باش که خدا تو را خیلی دوست دارد. تو “عادل فردوسی پور” همان مجری دوست داشتنی و مشهور ملت ایران می مانی.
امیدوارم و ایمان دارم همچنان موفق خواهی ماند. سال نو برای تو و همه هموطنان گرامی و اخلاق مدار مبارک باشه.
دوستان گرامی:
در این مطلب به ویژگی های یادداشت مطبوعاتی و تفاوت آن سرمقاله پرداختم. همچنین علت علاقه صاحبان رسانه برای استفاده بیشتر از یادداشت به جای ارائه سرمقاله را توضیح دادم.
در ضمن یک نمونه کار عملی با عنوان : “خدا عادل را دوست دارد” به مطلب پیوست کردم تا علاقه مندان به شکل عملی و دقیقتر با موضوع اصلی مطلب که یادداشت مطبوعاتی و رسانه ای است، آشنا شوند.
در طبقه بندی مطالب وبسایت دسته ای با عنوان نمونه کار تعریف کرده ایم. در این دسته مطالب تخصصی مربوط به علوم ارتباطات قرار گرفته است.
از جمله آنها می توان به گزارش، رپورتاژ آگهی، خبر، گزارش تصویری و مصاحبه اشاره کرد.
علاقه مندان تولید محتوا و رسانه های ارتباط جمعی می توانند به این برگه مراجعه و مطالب مرتبط با بحث را یکجا در اختیار داشته باشند:
بایگانی های نمونه کار |
این مطلب برای همه علاقه مندان رسانه، تولیدات رسانه ای، دانشجویان و تمامی کسانی که نیاز و میل به تولید محتوا دارند مفید خواهد بود.
امیدوارم مطلب “یادداشت مطبوعاتی و تفاوتش با سرمقاله” مورد توجه و علاقه تان قرار گرفته باشد.
پیروز باشید
مدیر وب سایت – دانش آموخته علوم ارتباطات-روزنامه نگاری از دانشگاه آزاد مرکز – دارای سابقه فعالیت در زمینه های متعدد مطبوعاتی – تولیدات محتوایی – کارشناس رسانه نوشتاری – وبمستر