دروازه بانی (Gatekeeping) در رسانه به فرآیند انتخاب، فیلتر کردن و کنترل اطلاعات و محتوایی که به مخاطبان ارائه میشود، اشاره دارد. این مفهوم به ویژه در زمینههای خبری، و وسایل ارتباط جمعی اهمیت دارد و به نقش افرادی که در این فرآیند دخیل هستند، مانند خبرنگاران، سردبیران و تولیدکنندگان محتوا، اشاره میکند. در ادامه، به بررسی جنبههای مختلف دروازه بانی در رسانه میپردازیم:
دروازه بانی و تعریف آن:
دروازه بانی به معنای انتخاب و تصمیمگیری درباره این است که چه اطلاعاتی باید منتشر شود و چه اطلاعاتی باید کنار گذاشته شود. این فرآیند شامل مراحل زیر است:
جمع آوری اطلاعات: خبرنگاران و تولیدکنندگان محتوا اخبار و اطلاعات را از منابع مختلف جمعآوری میکنند.
تحلیل و ارزیابی: این اطلاعات بررسی میشود تا تعیین شود که کدام یک از آنها برای مخاطب جذاب و مهم است. ( اصول حرفه ای – سیاست های رسانه و فرد ژورنالیست در پروسه دارای نقش اساسی هستند.)
انتشار: اطلاعات انتخابشده (که از فیلتر های مورد اشاره عبور کرده اند) به رسانهها منتقل و منتشر میشود.
بسته رایگان دانش آموزان و همه علاقه مندان
بسته گزارش تصویری دانشآموز
قابل ویرایش و کاملاً کاربردی
مطلب آموزشی – کاربردی:
انواع نمونه کارها – گزارش های تصویری با موضوعات مختلف
گزارش تصویری و جایگاه شرح عکس + plus محتوا
نقش دروازه بان ها:
دروازهبان ها میتوانند شامل افراد و سازمانهایی باشند که در فرآیند تولید و توزیع محتوا نقش دارند:
خبرنگاران: آن ها اطلاعات را جمع آوری و تحلیل میکنند و تصمیم میگیرند که کدام خبرها را پوشش دهند.
سردبیران: آن ها مسئولیت نهایی انتخاب محتوا را بر عهده دارند و تصمیم میگیرند که چه چیزی در رسانه منتشر شود.
مدیران رسانه: آنها سیاستها و استراتژی های کلی رسانه را تعیین میکنند که بر فرآیند دروازه بانی تأثیر میگذارد
گزارش تصویری محتوا۲۰ – نمایشگاه الکترونیک و کامپیوتر
گزارش تصویری نمایشگاه الکامپ۲۸
عوامل مؤثر بر دروازه بانی:
چندین عامل میتواند بر فرآیند دروازه بانی تأثیر بگذارد:
منافع اقتصادی: رسانهها ممکن است به محتوایی که بیشتر جذب مخاطب میکند، توجه بیشتری داشته باشند.
فشارهای سیاسی: در برخی کشورها، دولتها میتوانند بر رسانه ها فشار وارد کنند تا اطلاعات خاصی را منتشر نکنند یا اطلاعات خاصی را به شکل خاصی ارائه دهند.
ترندها و علایق عمومی: تغییرات در علایق و نیازهای مخاطبان میتواند بر انتخاب محتوا تأثیر بگذارد.
دروازه بانی و چالش های آن:
تنوع اطلاعات: در دنیای دیجیتال امروز، با افزایش دسترسی به اطلاعات، دروازه بانی سنتی به چالش کشیده شده است. هر فردی میتواند به عنوان یک تولیدکننده محتوا عمل کند و این باعث میشود که اطلاعات غیر قابل اعتماد نیز منتشر شود.
فقدان شفافیت: در برخی موارد، فرآیند دروازه بانی ممکن است به دلیل عدم شفافیت و تعصبات شخصی یا سازمانی، به نفع گروه خاصی عمل کند.
بصورت کلی می توانیم بگوییم:
- در شرایط فعلی با: تنوع و تکثر رسانه – گسترش و عمومی شدن – و دسترسی همگانی به رسانه، تعیین حد و مرز و به طور کل قانونمندی و کنترل رسانه های ارتباط جمعی، نسبت به گذشته سخت تر و چالش بر انگیز تر شده است.
مطلب مرتبط:
نقش نوین رسانه در عصر تولید محتوا
تأثیر دروازه بانی بر جامعه:
دروازه بانی میتواند تأثیرات مثبت و منفی بر جامعه داشته باشد:
تأثیر مثبت: کمک به فیلتر کردن اطلاعات نادرست و ارائه محتوای با کیفیت و معتبر.
تأثیر منفی: ممکن است به سانسور اطلاعات مهم یا نادیده گرفتن صداهای خاص منجر شود.
باید گفت:
دروازه بانی در رسانه یک فرآیند حیاتی است که به شکل گیری و توزیع اطلاعات در جامعه کمک میکند. درک این مفهوم و چالشهای مرتبط با آن میتواند به مخاطبان کمک کند تا اطلاعات را بهتر تحلیل کنند و از منابع معتبر استفاده کنند.
مطلب مرتبط:
گزارش تصویری برای رسانه ها؛ از جذب مخاطب تا روایت حرفهای
اصطلاح دروازه بانی خبری از کی رایج شد؟
اصطلاح “دروازه بانی” (Gatekeeping) به ویژه در زمینههای ارتباطات و علوم اجتماعی، توسط کورت لوین (Kurt Lewin) در دهه ۱۹۴۰ مطرح شد. لوین، که روانشناس اجتماعی بود، این مفهوم را برای توضیح فرآیندهای اجتماعی و تصمیمگیری در مورد اینکه چه اطلاعاتی و چگونه به جامعه منتقل میشود، به کار برد.
با این حال، مفهوم دروازه بانی در رسانهها به طور خاص توسط دیوید مانچ (David Manning White) در مقالهای که در سال ۱۹۵۰ منتشر کرد، گسترش یافت. او در این مقاله به بررسی اینکه چگونه سردبیران و خبرنگاران در فرآیند انتخاب اخبار نقش دارند، پرداخت.
از آن زمان، مفهوم دروازه بانی (خبر) به طور گستردهای در مطالعات رسانهای و ارتباطات مورد استفاده قرار گرفته و به تحلیل نحوه انتخاب و فیلتر کردن اطلاعات در رسانههای مختلف پرداخته شده است.
۱. رسانههای اجتماعی و تغییر دروازه بانی:
با ظهور رسانه های اجتماعی، فرآیند دروازه بانی به شدت تغییر کرده است. هر فرد میتواند به عنوان یک تولید کننده محتوا عمل کند و این باعث شده که اطلاعات به سرعت و به طور گستردهای منتشر شوند. این تغییر به معنای کاهش کنترل سنتی رسانه ها بر روی اطلاعات است و به افزایش انتشار اطلاعات نادرست یا اخبار جعلی منجر شده است.
۲. اخبار جعلی و اطلاعات نادرست:
در دنیای دیجیتال امروز، یکی از بزرگترین چالشها، مقابله با اخبار جعلی و اطلاعات نادرست است. رسانهها باید بهدقت انتخاب کنند که چه اطلاعاتی را منتشر کنند و چگونه میتوانند از انتشار اخبار نادرست جلوگیری کنند. این موضوع نیاز به توسعه مهارتهای تشخیص اخبار معتبر در میان مخاطبان دارد.
۳. الگوریتمها و تأثیر آنها بر دروازه بانی:
الگوریتمهای پلتفرمهای دیجیتال مانند فیسبوک و توییتر نقش مهمی در تعیین محتوای قابل مشاهده برای کاربران دارند. این الگوریتمها میتوانند به انتخاب و فیلتر اطلاعات کمک کنند، اما همچنین ممکن است باعث تقویت حبابهای اطلاعاتی شوند که در آن کاربران فقط با دیدگاهها و اخبار همسو با نظرات خود مواجه میشوند.
۴. تنوع صداها و نمایندگی:
یکی از مباحث مهم دیگر، نیاز به تنوع در صداها و نمایندگی در رسانهها است. دروازه بانی سنتی ممکن است به نادیده گرفتن صداهای خاص یا گروه های اجتماعی منجر شود. امروزه، تلاشهایی برای ایجاد رسانه هایی با رویکرد های متنوع و شامل سازی بیشتر در فرآیند تولید و توزیع محتوا وجود دارد.
۵. مسئولیت اجتماعی رسانهها:
رسانه ها به عنوان دروازهبانان اطلاعات، مسئولیت اجتماعی دارند تا محتوای معتبر و اخلاقی را منتشر کنند. این مسئولیت شامل فیلتر کردن اطلاعات نادرست و ارائه تحلیلهای دقیق و عمیق از رویدادها است.
۶. آموزش رسانهای:
آموزش رسانهای به عنوان یک راهکار برای مقابله با چالش های دروازه بانی در حال گسترش است. هدف این آموزش ها، افزایش آگاهی مخاطبان نسبت به نحوه کارکرد رسانهها، تشخیص اخبار معتبر و فهم بهتر از فرآیند دروازهبانی است.
۷. تحول در مدلهای کسب و کار رسانهها:
مدلهای کسبوکار رسانهها در حال تغییر هستند و این تغییرات میتواند بر فرآیند دروازه بانی تأثیر بگذارد. رسانه ها باید به دنبال راه های جدیدی برای تأمین مالی و حفظ استقلال خود باشند، در حالی که همچنان به ارائه محتوای با کیفیت و معتبر ادامه میدهند.
در پایان:
مباحث مربوط به دروازه بانی در رسانهها در حال تحول و گسترش است و نیاز به بررسی و تحلیل دقیق تری دارد. با توجه به تغییرات سریع در فناوری و رفتار مخاطبان، رسانه ها باید به طور مداوم استراتژی های خود را برای انتخاب و انتشار اطلاعات به روز کنند.
مدیر سایت محتوا۲۰ و کارشناس رسانه نوشتاری با بیش از هفت سال تجربه در تولید محتوا و سئو. برای مشاوره و همکاریهای بیشتر، با من در تماس باشید!